برخی افراد ممکن است هیچ دردی احساس نکنند. اگر سرطان در بدن گسترش پیدا کرده باشد، احتمال بروزاحساس درد در افراد بالاتر می رود. درد سرطان به اشکال متفاوتی خود را نشان می دهد و میزان درد به عوامل مختلفی در بدن افراد بستگی دارد. بیشتر دردهای سرطانی قابل کنترل هستند.

دردهای ناشی از سرطان در همه مبتلایان ثابت نیست. همانطور که گفته شد بیماری سرطان از شایع ترین بیماری هایی است که در سالیان اخیر توسط عوامل مختلفی به وجود آمده و به طور کلی دلیل قطعی برای درمان آن وجود ندارد.

مدیریت صحیح این درد کیفیت زندگی را بهبود می بخشد و به همین خاطر درمان درد سرطان اهمیت دارد. بیمار هیچ گاه نباید در گفتن اینکه درد دارد، به پزشک یا مراقب خود کوتاهی کند. در واقع درد ممکن است با اثربخشی درمان سرطان تداخل داشته باشد. در این مطلب به راه های مختلف کنترل درد سرطان اشاره می شود.

انواع دردهای ناشی از سرطان

درد ناشی از تومور سرطانی:

اگر سرطان بزرگ تر شود و در سراسر بدن گسترش یابد، با فشار آوردن به بافت های دور و برش باعث درد می شود. مثلاً، تومور با فشار به استخوان، عصب، نخاع یا سایر اعضای داخل بدن موجب درد می شود.

فشردگی نخاع:

وقتی تومور به مهره ها سرایت کند، نخاع را تحت فشار قرار می دهد و به درد فشردگی نخاع می انجامد. اولین نشانه اش درد کمر یا گردن یا هر دو می باشد؛ سرفه، عطسه یا دیگر تحریک ها آن را بدتر می کند. در لمس و حرکت ممکن است تشدید شود.

درد ناشی از درمان:

شیمی درمانی، پرتودرمانی، جراحی و دیگر روش های درمان گاهی برای برخی بیماران باعث درد می شود. علاوه بر درد بروز علائمی شبیه گز گز و سوزن سوزن شدن دست و پا و ضعف حرکتی هم می توان اشاره کرد.

دردهای عصبی:

اگر درمان به عصب ها آسیب بزند درد تولید می کند. این درد اغلب شدید، تیز و تیر کشنده است و می تواند در همان ناحیه باشد یا بصورت تیر کشنده باشد.

روش های اینترونشنال درمان دردهای سرطانی

بلوک عصبی:

این روش درمانی بدون بیهوشی و در اتاق عمل دارای دستگاه اشعه ایکس(فلوروسکوپ) و در شرایط استریل و با بیحسی موضعی توسط فوق تخصص درد انجام می شود. پیشگیری از فعالیت عصب با استفاده از تزریق دارو و با بی حسی موضعی انجام می شود. دراین روش شارژ غیر طبیعی عصب ها بلاک می شود تا درد بیمار کنترل شود.

به این روش بلوک عصبی نیز گفته می شود که در آن انتقال پیام های درد به نخاع و مغز کم می شود و درد کاهش می یابد و بنابراین، نسبت به روش های دارویی، بهتر می توان درد را کنترل کرد. در این روش درمان، ابتدا برای مطمئن شدن از اینکه کدام عصب منتقل کننده پیام درد است ابتدا عصب مورد نظر بلوک عصبی می شود یعنی کارکرد منطقه مورد نظر به صورت موقت توسط دارو بلوک می شود و پس از حصول پاسخ درمانی مناسب و کاهش درد جهت مهار پالس های درد به شکل طولانی مدت از داروهای نورولیتیک (فنل ، الکل و…) و یا رادیوفرکوئنسی حرارتی استفاده می گردد.

در مواردی از بیماری پس از کنترل درد ممکن است در ماه ها و یا سال های بعد شاهد عود درد بیماری باشیم مثلا در مورد توموری که با سرعت زیاد رشد می کند، ممکن است مدتی بعد، یک شبکه عصبی دیگر را درگیر کند و باعث برگشت مجدد درد بیمار شود. متاسفانه، همانطور که باید با سرطان به صورت پیوسته مبارزه کرد، کاهش درد آن نیز، با توجه به میزان پیشرفت بیماری مستمر است.

بلوک شبکه عصبی اسپلانکنیک (احشایی) و سلیاک

بلوک اعصاب اسپلانکنیک (احشایی)، یک روش موثر در درمان دردهای مزمن بالای شکم و اطراف ناف که ناشی از سرطان است می باشد. اعصاب اسپلانکنیک که در دو طرف ستون فقرات هستند، پیام های درد را از اعضای مختلف شکمی به مغز انتقال می دهند. شبکه عصبی سیلیاک، محل برقراری ارتباط اعصاب اسپلانکنیک و در پایین آن قرار گرفته است. بلوک کردن شبکه عصبی سیلیاک با تزریق مواد بی حس کننده موضعی، برای کم کردن دردهای بعد از التهاب یا سرطان پانکراس و سایر دردهای گوارشی نیمه فوقانی شکم به کار می رود.

پمپ داخل نخاعی

به وسیله روش ب حسی موضعی و با استفاد از برش بسیار کوچک، امکان قرار دادن دستگاه هایی در بدن به منظور ورود داروها به بدن یا تحریک الکتریکی اعصاب وجود دارد. در مراحل پیشرفته به علت درگیر شدن مجموعه های مختلف عصبی ممکن است مهار درد با بلوک کردن یک یا دو شبکه عصبی حاصل نگردد ولذا می بایست از تکنیک های پیشرفته تری جهت کنترل درد استفاده نمود که یکی از آنها پمپ های اینتراتکال است بدین شکل که کاتتر نازکی داخل فضای نخاعی و یا اپیدورال گذاشته شده و به یک پمپ دائمی زیر پوستی متصل می گردد و از طریق آن مورفین و سایر ترکیبات دارویی تزریق می شود و این داروها با تاثیرگذاری مستقیم بر سطح نخاع، منتقل کردن پیام های درد را متوقف می کنند و درد به مراکز عصبی بالاتر انتقال نمی یابد و بیمار متوجه درد نمی شود و تا حد زیادی درد کنترل می شود.

البته کاهش درد با این روش، عوارض و هزینه بیشتری دارد و مراقبت از بیمارهم دقت، تجربه و آموزش بیشتری را لازم دارد. همچنین در روش های دیگری میتوان از باطری های نخاعی جهت کنترل درد استفاده نمود .

درمان درد با تخریب رادیوفرکوئنسی تومور

در این شیوه درمانی، تومور توسط یک الکترود سوزنی گرم می شود و از بین می رود. این عمل، درد را به مقدار قابل توجهی در بیمارانی که سرطان آنها در استخوان پخش شده است کاهش می دهد.. گاهی خود سرطان هم باعث این درد می شود.

در این موارد مشاوره با یک پزشک فوق تخصص درد تا حد زیادی می تواند در کنترل و درمان درد های بدخیمی مور باشد.