تلقیح داخل رحمی (IUI) چیست؟

نویسنده : دکتر سارا لطفی 44
تلقیح داخل رحمی (IUI) چیست؟

تلقیح داخل رحمی (IUI) یکی از روش های موثر کمک باروری است که به زوج های نابارور کمک می کند شانس بارداری خود را افزایش دهند. در این روش، اسپرم شسته شده مستقیماً به داخل رحم تزریق می شود تا احتمال لقاح تخمک افزایش یابد. این مقاله که با نظارت دکتر سارا لطفی، فوق تخصص زنان و زایمان در تهران و کرج، تهیه شده است، به بررسی جزئیات IUI، موارد کاربرد، مراحل انجام، میزان موفقیت، و نکات مهم برای افزایش شانس بارداری می پردازد.

IUI چیست؟

تلقیح داخل رحمی (Intrauterine Insemination یا IUI) روشی است که در آن اسپرم های شسته شده با استفاده از یک کاتتر باریک به داخل حفره رحم تزریق می شوند. این فرآیند شانس تماس تخمک با اسپرم را افزایش داده و احتمال بارداری را بهبود می بخشد. IUI به دلیل سادگی و کم تهاجمی بودن، یکی از اولین گزینه های درمان ناباروری قبل از روش های پیچیده تر مانند IVF است.

چه زمانی IUI توصیه می شود؟

IUI معمولاً به عنوان خط اول درمان ناباروری پیشنهاد می شود. این روش در موارد زیر کاربرد دارد:

  • مشکلات اسپرم: تعداد کم اسپرم، تحرک پایین اسپرم، یا اسپرم های غیرطبیعی.
  • مشکلات مایع منی: حجم کم مایع منی یا وجود آنتی بادی های ضداسپرم.
  • مشکلات دهانه رحم: ترشحات کشنده اسپرم، کمبود مخاط دهانه رحم، یا موکوس غلیظ سرویکس (قابل تشخیص با تست PCT).
  • اندومتریوز خفیف تا متوسط: در مواردی که این بیماری بر باروری تأثیر می گذارد.
  • مشکلات جنسی مردان: ناتوانی جنسی، انزال پس رونده، یا مشکلات ساختاری آلت تناسلی.
  • واژینیسم در زنان: انقباض غیرارادی عضلات واژن که رابطه جنسی را دشوار می کند.
  • ناباروری با علت نامشخص: زمانی که دلیل مشخصی برای ناباروری یافت نشود.
  • تعیین جنسیت: در برخی موارد برای انتخاب جنسیت جنین.

مراحل انجام IUI

IUI یک روش ساده و بدون نیاز به بیهوشی است که در کلینیک تحت نظر پزشک انجام می شود. مراحل آن عبارتند از:

  1. تحریک تخمک گذاری: برای افزایش شانس بارداری، داروهای محرک تخمدان (مانند کلومیفن یا گنادوتروپین ها) تجویز می شود تا 2 تا 4 تخمک در هر سیکل آزاد شود. رشد فولیکول ها با سونوگرافی بررسی می شود و در زمان مناسب، تزریق HCG برای تحریک تخمک گذاری انجام می گیرد.
  2. آماده سازی اسپرم: مرد باید پس از 2 تا 5 روز پرهیز جنسی، نمونه اسپرم را در آزمایشگاه ارائه دهد. نمونه به روش استمناء یا با کاندوم مخصوص جمع آوری شده و سپس شسته می شود تا اسپرم های سالم جدا شوند.
  3. تزریق اسپرم: اسپرم های شسته شده با استفاده از کاتتر باریک به داخل رحم تزریق می شوند. این فرآیند معمولاً 36 تا 48 ساعت پس از تزریق HCG انجام می شود. در برخی موارد، IUI دو بار با فاصله یک روز تکرار می شود.
  4. پس از IUI: بیمار نیازی به بستری ندارد و پس از 30 تا 60 دقیقه استراحت می تواند فعالیت های روزمره را از سر بگیرد. دو هفته پس از IUI، تست بارداری (βHCG) انجام می شود.

میزان موفقیت IUI

میزان موفقیت IUI بین 6 تا 24 درصد در هر سیکل است و به عوامل زیر بستگی دارد:

  • کیفیت اسپرم: تعداد و تحرک مناسب اسپرم شانس موفقیت را افزایش می دهد.
  • سن زن: زنان زیر 35 سال شانس بالاتری دارند، در حالی که پس از 35 سالگی احتمال موفقیت کاهش می یابد.
  • سلامت رحم و تخمدان ها: بیماری هایی مانند اندومتریوز یا مشکلات تخمک گذاری می توانند موفقیت را تحت تأثیر قرار دهند.

در صورت عدم موفقیت پس از 3 تا 6 سیکل IUI، روش های پیشرفته تر مانند IVF یا ICSI پیشنهاد می شود.

پیگیری های پس از IUI

  • تست بارداری: 12 تا 14 روز پس از IUI، آزمایش خون βHCG برای بررسی بارداری انجام می شود.
  • تکرار تست: در صورت مثبت بودن نتیجه، 48 ساعت بعد تست مجدد برای بررسی روند افزایش هورمون بارداری انجام می شود.

توصیه های کلیدی برای افزایش موفقیت IUI

برای بهبود شانس بارداری، رعایت نکات زیر توصیه می شود:

  1. رابطه جنسی پس از IUI: در صورت نبود خونریزی، رابطه جنسی 48 ساعت پس از IUI می تواند شانس بارداری را افزایش دهد.
  2. اجتناب از شنا: در صورت استفاده از شیاف های واژینال، از شنا کردن خودداری کنید.
  3. مکمل های بارداری: مصرف ویتامین ها و مکمل های بارداری از روز پس از IUI توصیه می شود.
  4. رژیم غذایی و سبک زندگی:
    • زنان: رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، و پرهیز از کافئین، الکل و دخانیات.
    • مردان: مصرف آنتی اکسیدان ها (میوه ها و سبزیجات)، حفظ وزن مناسب، و اجتناب از استرس و مواد شیمیایی مضر.
  5. پرهیز از دخانیات: سیگار و تنباکو می توانند DNA اسپرم را تخریب کرده و شانس بارداری را کاهش دهند.
  6. اجتناب از گرما: مردان باید از حمام آب داغ یا لباس های تنگ که به بیضه ها فشار می آورد خودداری کنند.
  7. مشورت با پزشک: برخی آنتی بیوتیک ها می توانند کیفیت اسپرم را کاهش دهند؛ قبل از IUI با پزشک مشورت کنید.

عوارض احتمالی IUI

IUI معمولاً ایمن است، اما ممکن است عوارضی داشته باشد:

  • درد و خونریزی خفیف: مشابه تست پاپ اسمیر، عبور کاتتر ممکن است باعث لکه بینی یا درد شکمی شود.
  • عفونت: در صورت عدم رعایت بهداشت، احتمال انتقال عفونت های مقاربتی یا میکروبی وجود دارد.
  • انقباضات رحمی: اگر شستشوی اسپرم ناقص باشد، پروستاگلاندین های مایع منی می توانند باعث انقباضات شدید رحمی شوند. در صورت درد، فقط از استامینوفن استفاده کنید و از NSAIDها (مانند ایبوپروفن) اجتناب کنید.

نتیجه گیری

تلقیح داخل رحمی (IUI) روشی کم تهاجمی و مقرون به صرفه برای درمان ناباروری است. با نظارت متخصصانی مانند دکتر سارا لطفی ، بهترین متخصص زنان و زایمان در کرج و رعایت نکات پزشکی و سبک زندگی سالم، شانس موفقیت این روش افزایش می یابد. اگر قصد انجام IUI دارید، با پزشک متخصص ناباروری مشورت کنید تا بهترین برنامه درمانی برای شما طراحی شود.

سوالات متداول

آیا IUI دردناک است؟

خیر، این روش معمولاً بدون درد است و نیازی به بیهوشی ندارد.

چند سیکل IUI باید انجام شود؟

معمولاً 3 تا 6 سیکل توصیه می شود؛ در صورت عدم موفقیت، روش های دیگر بررسی می شوند.

هزینه IUI چقدر است؟

برای اطلاعات دقیق، با شماره موجود در سایت تماس بگیرید.